کسانی که پشت پردهی زبان و فرهنگی متفاوت، آزادانه با واژهها میرقصند
اگر به مطالعهی رمان و رمان کوتاه علاقهمند باشید احتمالن نام آثاری مانند "دل تاریکی"، "لولیتا" و "بادبادک باز" و اسم نویسندههای آنها را شنیدهاید. ولی آیا میدانستید آثار این نویسندهها به زبانی متفاوت از زبان مادریشان میباشد؟ به این نویسندهها اگزوفونیک(Exophonic) گفته میشود. عبارتی نو ظهور که ترکیب exo به معنی "بیرونی" و phonic به معنی "آوا" هست. هرچند نگارش به زبانی به غیر از زبان مادری کار نوپدیدی نیست ولی این عبارت اولین بار در سال 2007 برای توصیف این دسته از نویسندگان در مطالعات ادبی و فرهنگی به کار گرفته شد. (سوزان آرنت، درک ناگوشِوسکی و رابرت استوکهامر: 2007)
در این پست با چند نویسندهای اگزوفونیک و آثارشان که به زبان انگلیسی مینویسند آشنا میشویم.
جوزف کنراد (1857-1924)
“It's only those who do nothing that make no mistakes, I suppose.”
جوزف کنراد(Joseph Conrad)، نویسندهی رمان و داستان کوتاه لهستانی الاصل، در سال 1857 در اوکراین متولد شد. وقتی 16 سال داشت برای رسیدن به آرزویش که دریانوردی بود به مارسی رفت. دست تقدیر سبب شد او به کمپانی تجارت دریایی بریتانیا بپیوندد. بعد از 15 سال، در سال 1889، وقتی که 32 سال داشت بالاخره تصمیم گرفت اولین رمانش به نام "حماقتخانه آلمایر" را تکمیل کند. در آخر وقتی 36 سالش بود دریانوردی را کنار گذاشت تا بر نویسندگی تمرکز کند.
کنراد از کودکی به خوبی به زبان مادریش لهستانی و همینطور فرانسوی صحبت میکرد و تازه وقتی در دههی 20 زندگیش بود شروع به یادگیری زبان انگلیسی کرد. با این حال تصمیم گرفت داستانهایش را به زبان انگلیسی بنویسد. شخصیتهای ضد قهرمان داستانهای او تاثیر زیادی بر نویسندگانی نظیر الیوت، فیتزجرالد، فاکنر، همینگوی و مولفان زیاد دیگری گذاشته است.
از آثار او میتوان به "لرد جیم"، "دل تاریکی"، "نوسترومو" و "بخت(اقبال)" اشاره کرد.
کنراد در سال 1924 بر اثر ایست قلبی در سن 66 سالگی چشم از جهان فرو بست.
ولادیمیر نابوکوف (1899-1977)
“Our imagination flies -- we are its shadow on the earth.”
― Vladimir Nabokov
نابوکوف(Vladimir Nabokov) رماننویس، شاعر، مترجم و حشرهشناس روسی بود که در سال 1899 متولد شد. نه رمان اولش را به زبان روسی نوشت ولی شهرت اصلی او به خاطر آثار انگلیسی وی میباشد که در ایالات متحده نوشته است.
زندگی او پر از سفرها و مهاجرتهای اجباریست؛ اقامت در کریمه به خاطر جنگ داخلی روسیه؛ مهاجرت به انگلیس و تحصیل در رشتهی جانور شناسی و زبانهای اسلواک و رومی؛ زندگی در آلمان و نوشتن به زبان روسی؛ فرار از دست نیروهای آلمانی و زندگی در ایالت متحده.
بسیاری او را با کنراد مقایسه کردهاند، مقایسهای که خودش از آن خوشش نمیآمد و میگفت: "سن من برای تغییر کنرادی زیاد است"
از آثار او میتوان "لولیتا"، "آتشنحیف"، "آدا یا آردار" و "پنین" را نام برد.
نابوکوف در سال 1977 و در سن 78 در گذشت.
شیالو گو (1973-)
“It's the heart afraid of breaking that never learns to dance."
― Xiaolu Guo, A Concise Chinese-English Dictionary for Lovers
شیالو گو(Xiaolu Guo) رمان نویس و فیلمساز اصالتن چینی است که در سال 1973 متولد شد. او اولین رمانش به زبان انگلیسی را با عنوان "فرهنگ موجز چینی-انگلیسی برای عشاق" در سن 35 سالگی مینویسد. این رمان روایت کننده مسیری است که یک زن جوان چینی برای شناخت خود طی میکند. یک ویژگی خاص این رمان بالا رفتن مهارت زبان انگلیسی راوی، یعنی همان زن جوان چینی، با پیشرفت داستان است. او در حال حاضر در دانشگاه کلمبیای نیویورک مشغول به تدریس است.
از دیگر آثار او میتوان به "روزی روزگاری در شرق"، "من چین هستم" و "شیء ناشناس پرنده در چشمانش" اشاره کرد.
الکساندر همن (1964-)
“The world is always greater than your desires; plenty is never enough.”
― Aleksandar Hemon, The Lazarus Project
الکساندر همن(Aleksandar Hemon) نویسندهی اصالتن بوسنیایی است که از سال 1992 در ایالاتمتحده زندگی میکند. پیش از شروع به نوشتن به زبان انگلیسی آثار او در یوگسلاوی سابق منتشر شده بود. اولین اثرش به زبان انگلیسی را در سال 1995 و در سن 31 سالگی منتشر میکند. آثار او را با دو نویسندهی نام برده شده در همین مقاله، یعنی کنراد و نابوکوف مقایسه کردهاند. آثار او متاثر از جنگ بوسنی است. او در نوشتن فیلمنامههای سریال "Sense8" و فیلم "ماتریکس: رستاخیر" با لانا واچوفسکی همکاری داشته است.
آثار دیگر او شامل "پروژهی لازاروس" و "پشت صحنهی جنگ زامبیها" اشاره کرد.
این نویسندگان و نویسندگان اگزوفونیک دیگر که در پایین به آنها اشاره شده است گواهی بر این مدعا هستند که نه تنها رسیدن به مهارت انگلیسی محاورهای ممکن است، بلکه با استفاده از روشهای آموزش انگلیسی صحیح شما میتوانید به زبان دیگری بنویسید و کتاب چاپ کنید. هیچوقت برای یادگیری زبان جدید دیر نیست. شما میتوانید با بهرهگیری از دورههای آموزشی ما برای یادگیری زبان انگلیسی بزرگسالان از همین امروز شروع کنید. دورهسرا در کنار کمک به افرادی که به دنبال مهاجرت و کسب نمرهی خوب در آزمونهای آیلتس و تافل هستند، به کسانی که زبان انگلیسی را برای لذت بردن و همانطور که در ابتدا گفتیم، آزادانه رقصیدن با لغات انگلیسی میخواهند هم یاری میرساند.
قادر عبدالله – فارسی-زبان هلندی
ساموئل بکت – انگلیسی-فرانسوی
جبران خليل جبران – عربی-انگلیسی
خالد حسینی – فارسی-انگلیسی
میلان کوندرا – زبان چکی-فرانسوی
وُلتر-فرانسوی-انگلیسی